آنگاه که خدا هم به یاد توست 

                                                                                      

 فَاذْكُرُونِي أَذْكُرْكُمْ وَاشْكُرُوا لِي وَلَا تَكْفُرُونِ(البقرة/152

پس به ياد من باشيد، تا به ياد شما باشم! و شکر مرا گوييد و (در برابر نعمتهايم) کفران نکنيد

يا أَيهَا الَّذِينَ آمَنُوا اذْكُرُوا اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا(الأحزاب/41

اي کساني که ايمان آورده‌ايد! خدا را بسيار ياد کنيد،

وَسَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَأَصِيلًا(الأحزاب/42 و صبح و شام او را تسبيح گوييد

حديث: «أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ: يَقُولُ اللهُ تَعَالَى: أَنَا عِنْدَ ظَنِّ عَبْدِي بِي، وَأَنَا مَعَهُ إِذَا ذَكَرَنِي فَإِنْ ذَكَرَنِي فِي نَفْسِهِ، ذَكَرْتُهُ فِي نَفْسِي وَإِنْ ذَكَرَنِي فِي مَلإٍ، ذَكَرْتُهُ فِي مَلإٍ خَيْرٍ مِنْهُمْ وَإِنْ تَقَرَّبَ إِلَيَّ بِشِبْرٍ، تَقَرَّبْتُ إِلَيْهِ ذِرَاعًا وَإِنْ تَقَرَّبَ إِلَيَّ ذِرَاعًا، تَقَرَّبْتُ إِلَيْهِ بَاعًا وَإِنْ أَتَانِي يَمْشِي، أَتَيْتُهُ هَرْوَلَةً»( البخاري 8/171، ومسلم 4/2061 و لفظ از امام بخارى است.)

یعنی: «ابو هريره گويد: پيغمبر صلَّ الله علیه وآله وسلَّم  گفت: خداوند مى‌فرمايد:

من مطابق عقيده عبدم نسبت به من، عمل خواهم كرد (عقيده او نسبت به قبول دعا و عبادت و قبول توبه و استغفار باشد، يا عكس آنها) هرگاه مرا ياد نمايد و مرا ذكر كند با او هستم، اگر مرا در نفس و قلب خود ياد كند، من هم او را پيش خود ياد مى‌نمايم، و اگر مرا در ملأ عام ياد كند و در نزد ديگران ذكر مرا كند، من هم به نزد جماعت بهتر از آنان ذكرش مى‌كنم، اگر وجبى به من نزديك شود، يك متر به او نزديك خواهم شد، اگر يك متر به من نزديك شود دو متر به او نزديك مى‌گردم، و اگر به حالت آهسته و عادى به سوى من بيايد، با عجله و سرعت به سويش مى‌دوم».

رسول الله –صلى الله عليه وسلم- می‌فرمايد: ((مَثَلُ الَّذي يَذْكُرُ رَبَّهُ وَالَّذي لاَ يَذْكُرُ رَبَّهُ مَثَلُ الحَيِّ وَالَميِّتِ))( البخاري مع الفتح 11/208)

(مثال كسى كه پروردگارش را ياد می‌كند و كسى كه پروردگارش را ياد نمی‌كند، مانند زنده و مرده است).

حديث: «أَبِي هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِيِّ، قَالَ: كَلِمَتَانِ خَفِيفَتَانِ عَلَى اللِّسَانِ، ثَقِيلَتَانِ فِي الْمِيزَانِ، حَبِيبَتَانِ إِلَى الرَّحْمنِ: سُبْحَانَ اللهِ الْعَظِيمِ، سبْحَانَ اللهِ وَبِحَمْدِهِ»

یعنی: «ابو هريره گويد: پيغمبر گفت: دو كلمه هست كه بر زبان آسان و ساده هستند ولى در ترازوى خير بسيار سنگين مى‌باشند و در پيشگاه خداوند رحمن محبوب هستند. اين است آن دو كلمه: (سُبْحَانَ اللهِ الْعَظِيمِ)، خداوند بزرگ را از هر نقصى مبرّا مى‌دانم، (سُبْحَانَ اللهِ وَبِحَمْدِهِ)، خدا را از نقص و عيبى مبرّا مى‌دانم و او را ستايش مى‌نمايم».( أخرجه البخاري في: 80  كتاب الدّعوات: 65  باب فضل التسبيح)

از عبدالله بن بُسْرٍ –رضي الله عنه- روايت شده كه مردى گفت: يا رسول الله! ‏امور اسلام زياد هستند، به من چيزى ياد دهيد كه به آن تمسك جويم، پيامبر –صلى الله عليه وسلم- فرمودند:

((لاَ يَزَالُ لِسَانُكَ رَطْباً مِنْ ذِكْرِ اللهِ))) (پيوسته زبانت با ياد خدا تَر باشد).

ونیز در جایی دیگر پیامبر صلَّ الله علیه وآله وسلَّم می فرمایند: «مَنْ قَالَ سُبْحَانَ اللَّهِ الْعَظِيمِ وَبِحَمْدِهِ غُرِسَتْ لَهُ نَخْلَةٌ فِي الْجَنَّةِ».( الترمذي 5/511 والحاكم 1/501 و آنرا صحيح دانسته،)

هر كسي بگويد سبحان الله العظيم  وبحمده درخت خرمايي در بهشت براي او كاشته مي ‌شود.

 باز هم می فرمایند: «أَلا أَدُلُّكَ عَلَى كَنْزٍ مِنْ كُنُوزِ الْجَنَّةِ؟. فَقُلْتُ: بَلَى، فَقَالَ: لاَ حَوْلَ وَلا قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ».( البخاري مع الفتح 11/213 ومسلم 4/2076)

شما را به بهترين گنج از گنجينه‌ هاي بهشت راهنمايي كنيم؟ گفتم: آري، ‌فرمود: «لاَ حَوْلَ وَلا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ».

و می‌فرمايد: اگر من ((سُبْحَانَ اللهِ، وَالْحَمْدُ ِللهِ، وَلاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ، وَاللهُ أَكْبَرُ)) بگويم، نزد من از آنچه كه خورشيد بر آن طلوع كرده است (يعنى همه‏ ى دنيا) دوست داشتنی ‏تر است.( مسلم 4/2072)

همچنین می فرمایند: ((إِنَّ أَفْضَلَ الدُّعَاءِ الحَمْدُ للهِ، وَإِنَّ أَفْضَلَ الذِّكْرِ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ)) (بهترين دعا الحَمْدُ للهِ، و بهترين ذكر لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ است)

و آنها که وقتي مرتکب عمل زشتي شوند، يا به خود ستم کنند، به ياد خدا مي‌افتند؛ و براي گناهان خود، طلب آمرزش مي‌کنند -و کيست جز خدا که گناهان را ببخشد؟- و بر گناه، اصرار نمي‌ورزند، با اينکه مي‌دانند آل عمران 135 

همانها که خدا را در حال ايستاده و نشسته، و آنگاه که بر پهلو خوابيده‌اند، ياد مي‌کنند؛ و در اسرار آفرينش آسمانها و زمين مي‌انديشند؛ (و مي‌گويند:) بار الها! اينها را بيهوده نيافريده‌اي! منزهي تو! ما را از عذاب آتش، نگاه دار( آل عمران191 ) 

و هنگامي که نماز را به پايان رسانديد، خدا را ياد کنيد؛ ايستاده، و نشسته، و در حالي که به پهلو خوابيده‌ايد! و هرگاه آرامش يافتيد (و حالت ترس زايل گشت)، نماز را (به طور معمول) انجام دهيد، زيرا نماز، وظيفه ثابت و معيني براي مؤمنان است (نساء )133

  آنها کساني هستند که ايمان آورده‌اند، و دلهايشان به ياد خدا مطمئن (و آرام) است؛ آگاه باشيد، تنها با ياد خدا دلها آرامش مي‌يابد( الرعد28 )

شيخ الاسلام ابن تيمية (رحمه الله) مي ‌گويد: ذكر براي قلب همچون آب براي ماهي است، وقتي آب نباشد حال و وضع ماهي چگونه خواهد بود؟ 

تفیسر ونتیجه گیــــــــــــــــری بر عهده ی خود شماست!

www.yekarman .blogfa.comتهیه شده در وبلاگ:    

 منابع: کتاب پناهگاه مسلمان(سعيد بن علي بن وهف القحطاني) و کتاب احکامی که هر مسلمان باید بداندترجمه اسحاق دبیری کتاب اللؤلؤ و المرجان مولف(محمّد فؤاد عبدالباقي) ومترجم(ابوبکر حسن زاده)